Warzywa i owoce w diecie psa - lepiej uważać czy podawać wszystko, co tylko się da?

Nie wszystko co jest dobre dla nas, jest równie dobre dla naszych psów

Wiele warzyw i owoców jest przez nas szczególnie cenionych ze względu na właściwości, jakie posiadają, w szczególności sensoryczne (wyjątkowe smaki i aromaty, odpowiadające konkretnej kuchni i naszym upodobaniom kulinarnym) oraz lecznicze. Z tych samych powodów przez lata wykorzystywano je powszechnie, gotując posiłki zwierzętom. Wiele z nich na stałe też trafiło do produkcji karm pełnoporcjowych, jako jedne z najbardziej wartościowych źródeł substancji odżywczych i składników funkcjonalnych. Stanowią one również ważny składnik w karmach uzupełniających, takich jak przysmaki i naturalne gryzaki dla psów.

Niestety, wieloletnie przekonanie o identycznym oddziaływaniu poszczególnych składników diety na człowieka i jego czworonożnego towarzysza sprawiło, że wiele psów przez całe życie spożywało lub spożywa również te surowce, które w jego posiłkach w ogóle nie powinny się znaleźć i na nie szczególnie warto zwrócić uwagę, by wiedzieć, czego i z jakiego powodu w domowych posiłkach, które tworzymy sami należy się wystrzegać.

2. Pestki owoców - (brzoskwiń, moreli, jabłek, wiśni) są niebezpieczne ze względu na obecność heterozydu cyjanogennego (z niego cyjanowodór), który powoduje zablokowanie oddychania komórkowego. Ryzyko zatrucia pojawia się, gdy zwierze rozgryzie lub spożyje już uszkodzoną pestkę.

Objawy zatrucia: wymioty, ślinotok, niepokój, drgawki

Odtrutka: hydroksykobalamina

4. Orzechy makadamia - mogą prowadzić do silnego zatrucia już po zjedzeniu 2,4 g na kg masy ciała. Mogą pojawiać się luzem lub w wyrobach cukierniczych, dlatego trzeba bardzo uważać z podawaniem ich zwierzętom – najbezpieczniej będzie zupełnie je ograniczyć.

Objawy zatrucia: wymioty, osłabienie, drgawki, niezborność ruchów

Brak specyficznej odtrutki

Komponujesz dietę domową? Dowiedz się, co oznacza „antyodżywczy” i dowiedz się, które warzywa i owoce warto przetworzyć, a których lepiej unikać

Wśród popularnych warzyw i owoców wyszczególnia się również produkty o właściwościach antyodżywczych, które w psiej diecie należy ograniczać. Należą do nich:

1. Szczaw, szpinak i botwinka - poza licznymi wartościami odżywczymi zawierają kwas szczawiowy. Należy on do substancji szkodliwych, a jego właściwości toksyczne rosną wraz z ilością jednorazowo przyjętą przez zwierzę.

W połączeniu z jonami wapnia kwas ten tworzy trudno rozpuszczalny szczawian wapnia, osadzający się w postaci kamieni w nerkach. Jego działanie antyodżywcze polega głównie na wiązaniu wapnia i magnezu, zaś toksyczne na zaburzeniu metabolizmu tych metali w organizmie. Ponadto kwas ten obniża wchłanianie cynku i żelaza, dlatego też częste spożywanie przez psa dużych ilości wymienionych warzyw może prowadzić do kamicy nerkowej, a także niedoboru wapnia, cynku i żelaza w organizmie.

Co więcej, szpinak, szczaw i botwina zawierają szkodliwe saponiny, azotany (zagrożenie dla układu krążenia) oraz goitrogeny, utrudniające przyswajanie jodu i zaburzające funkcjonowanie gruczołu tarczycy. Należy jednak podkreślić, że szkodliwy wpływ kwasu szczawiowego zmniejsza się poprzez odpowiednio przeprowadzoną obróbkę cieplną warzyw.

2. Warzywa kapustne (kapusta biała, pekińska, czerwona, chińska, włoska, brukselka, jarmuż, brokuł, kalafior i kalarepa) - obfitują w witaminy, sole mineralne, węglowodany oraz niewielkie ilości białka.

Pomimo licznych zalet posiadają również wady. Ze względu na dużą zawartość substancji bioaktywnych, których nie neutralizuje obróbka termiczna stają się one dla psów zbyt ciężkostrawne i mogą tym samym przyczyniać się do powstawania wzdęć i znacznej ilości gazów. Ponadto kapusta włoska, brukselka, kalafior i brokuły dostarczają sporo goitrogenów, czyli substancji, które utrudniają przyswajanie jodu z posiłków. Niedobór tego pierwiastka może powodować kłopoty z tarczycą.

Goitrogeny ulatniają się pod wpływem wysokiej temperatury, dlatego stosując te warzywa w diecie domowej należy pamiętać o ich wcześniejszym ugotowaniu (kilka minut bez przykrycia, dopiero później z pokrywką). Należy też unikać łączenia ich w jednym posiłku z rybami bogatymi w jod.

3. Rośliny strączkowe - zawierają dużo białka roślinnego, błonnika pokarmowego, niski indeks glikemiczny, dzięki czemu na długo zapewniają poczucie sytości i jednocześnie nie podnoszą poziomu glukozy we krwi.

Warto jednak wiedzieć, że suche nasiona tych roślin mają szczególnie dużo substancji antyodżywczych, między innymi tioglikozydy zmniejszające przyswajanie jodu, którego niedobór może prowadzić do upośledzenia pracy tarczycy. Soja i jej produkty spożywane w znacznej ilości przez dłuższy czas mogą wywoływać objawy alergii. Rośliny strączkowe zawierają ponadto trisacharydy, cukry utrudniające przyswajanie białka z posiłków, a także mogą wywoływać zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego. Podczas ich rozkładu przez bakterie jelita grubego, powstają duże ilości gazów powodujących dokuczliwe wzdęcia.

Decydjąc się na wprowadzenie do diety domowej suchych nasion roślin strączkowych należy pamiętać o konieczności ich odmoczenia, odcedzenia i ugotowania w świeżej wodzie bez przykrycia, aż do miękkości.

4. Warzywa dyniowate (ogórek, kabaczek, patison, cukinia, kawon, melon) - zawierają enzym askorbinowy, który utlenia witaminę C. Najwięcej jest go w surowym ogórku i dyni. Dlatego decydując się na podawanie psu tych warzyw należy pamiętać, by nie łączyć ogórka i innych dyniowatych ze świeżymi pomidorami czy natką pietruszki. Najlepiej jednak z wymienionych powyżej warzyw podawać ugotowaną, bogatą w wartości odżywcze dynię, pozbawioną w procesie obróbki cieplnej ewentualnych szkodliwych substancji.